Vievie

VIÊM GAN C LÀ GÌ?

Viêm gan C là một trong những bệnh truyền nhiễm về gan, nguy hiểm do virus Hepatitis C virus (HCV) gây nên. Đây là một trong năm loại viêm gan chính: A, B, D, E.

Viêm gan C có thể được điều trị bằng thuốc kháng vi rút vì hiện nay vẫn chưa có vắc xin phòng viêm gan C.

ĐỐI TƯỢNG CÓ NGUY CƠ VIÊM GAN C

Bệnh lây truyền từ người mang virus viêm gan C sang cho người lành theo 3 con đường:

• Đường máu
• Đường tình dục
• Mẹ truyền cho con qua nhau thai khi sinh

Tuy vậy, nguy cơ lây nhiễm theo đường tình dục của Viêm gan C hiếm hơn bệnh viêm gan B. Hiện tượng mẹ truyền virus viêm gan C cho con đã có ghi nhận nhưng tỷ lệ cũng thấp. Như vậy, nguy cơ lây nhiễm virus viêm gan C chủ yếu theo đường máu (người nhận máu hoặc chế phẩm máu nhiễm siêu vi C; dùng chung kim tiêm nhiễm siêu vi C; một số nguyên nhân khác như châm cứu, bấm lỗ tai, xăm mình mà các dụng cụ hành nghề không tuyệt đối vô khuẩn…)

Những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao nhất gồm:

• Những người cấy ghép nội tạng hoặc truyền máu
• Thường xuyên tiếp xúc với bệnh phẩm chứa virus viêm gan C
• Lây nhiễm từ các nguồn khác (sử dụng chung kim tiêm…)

CÁC GIAI ĐOẠN VIÊM GAN C

Viêm gan C chia thành 2 giai đoạn: Viêm gan C cấp tính và viêm gan C mạn tính.

Viêm gan C cấp tính: là một bệnh nhiễm vi-rút phát triển trong những tuần đầu tiên hoặc vài tháng sau khi siêu vi viêm gan C xâm nhập vào máu của một người.”Cấp tính” có nghĩa là bệnh đột ngột và ngắn ngủi, xảy ra trong vòng hai tuần đầu tiên đến sáu tháng.

Viêm gan C mạn tính: Ước tính từ 75% đến 85% những người bị viêm gan C cấp tính sẽ bị nhiễm trùng mãn tính, kéo dài ít nhất 6 tháng và thường lâu hơn. Ngay cả ở giai đoạn này, hầu hết mọi người không có triệu chứng, nhưng điều đó không có nghĩa là nhiễm trùng là lành tính.

TRIỆU CHỨNG VIÊM GAN C

Viêm gan C được gọi là “kẻ sát nhân thầm lặng” vì virus thường ẩn trong cơ thể nhiều năm. Hầu hết mọi người không có dấu hiệu cảnh báo viêm gan C.

TRIỆU CHỨNG VIÊM GAN C CẤP TÍNH

Những người bị viêm gan siêu vi C cấp tính thường không có bất cứ biểu hiện (triệu chứng) nào. Tuy nhiên, một số người sẽ có những biểu hiện từ nhẹ tới nặng sau khi bị nhiễm virus, bao gồm:

• Mệt mỏi, chán ăn

Đây là dấu hiệu khá phổ biến ở người bệnh viêm gan C cấp, do virus viêm gan C tấn công trực tiếp vào hệ miễn dịch, từ đó khiến cho người bệnh mệt mỏi, lười hoạt động, ngại di chuyển ngay cả khi nằm.

• Sốt nhẹ

Đây là một trong các biểu hiện viêm gan C, triệu chứng sốt này có thể kéo dài hoặc xảy ra theo từng cơn.

• Da vàng, ngứa hoặc mắt vàng

Ở giai đoạn đầu, triệu chứng này rất ít xuất hiện. Nguyên nhân của triệu chứng này là do virus viêm gan C làm cho hoạt động của gan bị trì trệ, ảnh hưởng đến khả năng lọc thải các chất độc có hại ra khỏi cơ thể, từ đó khiến cho nồng độ bilirubin trong máu tăng cao nên sẽ gây hiện tượng vàng mắt, vàng da ở người bệnh.

Ngoài ra người bệnh còn có thể có một số biểu hiện viêm gan C khác như: Đau nhức cơ bắp; Đau ở phần trên bên phải của ổ bụng; Đau cơ hoặc khớp; Buồn nôn hoặc Nôn; Đau dạ dày, sụt cân; Nước tiểu vàng sậm, phân bạc màu; Dễ chảy máu, dễ bầm tím.

TRIỆU CHỨNG VIÊM GAN C MẠN TÍNH

Hầu hết bệnh nhân viêm gan C mạn tính không có triệu chứng. Người bị nhiễm virus viêm gan C trong nhiều năm thì gan có thể bị tổn thương. Trong nhiều trường hợp, bệnh không biểu hiện triệu chứng cho tới khi xuất hiện những biến chứng.

Ở những bệnh nhân không có triệu chứng, viêm gan C thường được phát hiện nhờ xét nghiệm men gan trong máu (ALT, AST) thấy tăng cao và có tới 1/4 số người mắc bệnh viêm gan C mạn tính tiếp tục bị xơ gan, hoặc sẹo nghiêm trọng ở gan. Những người này cũng có thể có các triệu chứng khác, bao gồm sưng ở chân và bụng, tích tụ chất độc trong máu có thể dẫn đến tổn thương não.

Tuy nhiên, triệu chứng viêm gan C ở mỗi người bệnh khác nhau. Có những người mắc bệnh nhưng không có bất kỳ một triệu chứng gì hoặc triệu chứng rất mờ nhạt, không đủ để nhận biết.

Do vậy, đối với người khỏe mạnh bình thường, không có nguy cơ thì nên tầm soát mỗi năm một lần. Còn đối với những người trong đối tượng nguy cơ như có chồng hoặc vợ bị nhiễm bệnh, người tiếp xúc chế phẩm máu, nhân viên y tế, có phẫu thuật, tiêm chích… thì nên tầm soát 3 đến 6 tháng một lần. Đặc biệt, với những người chạy thận nhân tạo thường xuyên, người nghiện ma túy, quan hệ tình dục bừa bãi thì nên xét nghiệm 1 đến 3 tháng một lần để sớm phát hiện bệnh và có phác đồ điều trị bệnh

Nguồn ảnh: Internet

BS NGUYỄN THANH BÌNH